Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ)

Inleiding
Op 1 juni 1996 is de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen in werking getreden. Hierin is vastgelegd dat de cliënten van instellingen in de ouderen-, gezondheids- en welzijnszorg inspraak hebben door middel van een cliëntenraad. In de cliëntenraad nemen cliënten zitting die representatief zijn voor de instelling en in staat zijn voor de belangen van de overige cliënten (achterban) op te komen.

Het doel van deze wet
Het doel van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ) is cliënten inspraak te geven. De WMCZ verplicht de kraamzorgorganisatie tot het instellen van een cliëntenraad. Deze behartigt binnen de instelling de gemeenschappelijke belangen van cliënten.

Inhoud en toepassing van de wet
Een cliëntenraad maakt het mogelijk dat cliënten invloed hebben op het beleid van de instelling, maar ook op gebieden waar het dagelijks leven van de cliënten zich afspeelt.

De cliëntenraad heeft verschillende taken. Zij geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de instelling over zaken die voor de cliënten belangrijk zijn. Bij belangrijke beslissingen – zoals over voedingsaangelegenheden van algemene aard, hygiëne en de klachtenregeling – moet de instelling eerst advies aan de cliëntenraad vragen. Wil de instelling van dat advies afwijken dan mag dat alleen als ze duidelijk kan maken waarom. Bij verschil van mening over onderwerpen die onder het verzwaard adviesrecht vallen, moet de commissie van vertrouwenslieden ingeschakeld worden.

Heeft de cliënt een klacht dan kan de cliëntenraad niet concreet helpen. Wel kan ze in actie komen als de klacht ook een structureel probleem is en ander beleid nodig is.

Commissie van vertrouwenslieden

De zorgorganisatie stelt in overeenstemming met de cliëntenraad een vertrouwenscommissie in, die tot taak heeft de naleving van de WMCZ te toetsen, te bemiddelen en zo nodig bindende uitspraken te doen.

De instelling van de vertrouwenscommissie cliëntenraden onder voorzitterschap van een onafhankelijke voorzitter is bedoeld om een objectieve beoordeling van de geschillen tussen zorgaanbieder en cliëntenraad te waarborgen.

Gevolgen van deze wet voor leden van Bo Geboortezorg
Elke kraamzorgorganisatie is verplicht een cliëntenraad in te stellen om de belangen van de cliënten te behartigen. Jaarlijks moet er verslag gedaan worden (kan via het jaardocument).

Via Bo Geboortezorg kunt u een voorbeeldreglement opvragen.

Wetsvoorstel 2018

Patiënten krijgen meer te zeggen over het beleid van zorginstellingen. Cliënten kunnen op deze manier meedenken over de organisatie van de zorgverlening. Dit is nodig om de zorg beter aan te laten sluiten bij de wensen en verwachtingen van mensen. Dat staat in het wetsvoorstel medezeggenschap cliënten zorginstelling 2018.

Het kabinet wil patiënten dichter bij de besluitvorming over zorg brengen. Uit onderzoek blijkt dat cliëntenraden – als zij invloed willen uitoefenen – tegen een aantal belemmeringen aanlopen. Patiënten willen effectief hun stem laten horen en cliëntenraden hebben behoefte aan stabiele financiering. In het regeerakkoord is afgesproken dat de inspraak van verzekerden, patiënten en cliënten op het beleid van de zorgverzekeraars of zorgaanbieders wettelijk wordt vastgelegd.

Dit wetsvoorstel regelt dat besturen van zorginstellingen voorwaarden opstellen voor invloed van cliënten en patiënten. Cliëntenraden krijgen niet enkel het recht om advies te geven, maar voor sommige besluiten moet het bestuur van de zorginstelling ook expliciet om instemming gaan vragen. Het gaat om besluiten die van groot belang zijn voor de positie van de cliënten. Ook krijgen cliëntenraden nog andere bevoegdheden zoals het recht op het houden van een enquête.

Naast de invoering van de bovenstaande bevoegdheden krijgen cliëntenraden ook betere voorwaarden voor (onafhankelijke) ondersteuning en financiering van het werk dat zij doen. Veel cliëntenraden hebben hier behoefte aan. Uit eerder onderzoek bleek al dat ondersteuning en stabiele financiering voor een effectieve belangenbehartiging zorgt.

Het wetsvoorstel is ingediend op 20 december 2017. Op 10 september 2018 heeft een plenaire debat over deze wet plaatsgevonden in de Tweede Kamer. Naar aanleiding van dit debat zijn enkele wijzigingen voorgesteld. Op 15 november wordt opnieuw een plenair debat gevoerd over deze wet.